Οι Εγκύκλιοι του Ι.Καποδίστρια κατά των μυστικών εταιρειών και το ασυμβίβαστο στο να υπηρετείς την Πατρίδα και ταυτόχρονα να συμμετέχεις σε μυστικές εταιρείες

EΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
Αριθ. 2953
Μυστική Εγκύκλιος
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Προς το Πανελλήνιον

Προς τους κατά το Αιγαίον Πέλαγος και την Πελοπόννησον Εκτάκτους Επιτρόπους και τους Αρχηγούς των κατά ξηράν και θάλασσαν Δυνάμεων.

Γνωρίζει η Κυβέρνησις, ότι Πολίται τινές επιμένουν πιστεύοντες και τους άλλους πείθοντες, ότι αι μυστικαί Εταιρείαι χορηγούσι μέσα σωτήρια εις την Πατρίδα, ή τουλάχιστον Αιγίδα υπό την οποίαν συνδεόμενοι μεταξύ των οι άνθρωποι δια μυστικών δεσμών δύνανται να απολαύσωσιν εντός της Πατρίδος των και δια της ξένης επιρροής αξιώματα, τιμάς, και το πλέον τύχην, ό εστι χρήματα.

Όσον και αν ελεεινολογή η Κυβέρνησις την απειρίαν των Ελλήνων των από τοιαύτας εισηγήσεις παρασυρομένων δεν ήθελε δώσει την προσοχήν της, αν δεν ήτο καταπεπεισμένη πόσον ολέθρια αποτελέσματα δύναται να φέρη εις την κρίσιμον ταύτην στιγμήν η περί τούτων γνώμη, την οποίαν οι εχθροί της Ελλάδος ήθελον συστήσει και εις τον Κόσμον, και εις τας Ευρωπαϊκάς Κυβερνήσεις.

Αν η Ελλάς εγκατελείφθη από το 1821 έως τον Ιούλιον μήνα του τελευταίου έτους, τούτο προήλθε διότι οι εχθροί της την παρέσταιναν αδιακόπως προς τους Βασιλείς, ως λαόν επαναστατωθέντα και αγωνιζόμενον υπό την διεύθυνσιν και υπό τους σκοπούς Μυστικών Εταιρειών, όθεν επήγασαν αι καταστροφαί της Ισπανίας και Ιταλίας.

Εύκολον ήτο αναμφιβόλως να αναιρεθή η σφαλερά αύτη δόξα. Μ’όλον τούτο εχρειάσθησαν ολόκληρα επτά έτη βασάνων και δυστυχιών εις αναίρεσίν της. Μόλις ανηρέθη, και ενώ η Ελλάς αρχίζει να λαμβάνη δείγματα ευνοίας και καλοκαγαθίας εκ μέρους των Συμμαχικών Δυνάμεων, οι εχθροί της θέλουν πάλιν την παραστήσει ως υπεξούσιον των Μυστικών Εταιρειών, και εις απόδειξιν τούτου θέλουν φανερώσει, ότι υπό διαφόροις ονόμασιν αι Εταιρείαι αυταί υπάρχουν και πολλαπλασιάζονται μεταξύ των εν τοις πράγμασι και της πολιτικής τάξεως, και της στρατιωτικής δυνάμεως, ίσως και αυτού του στόλου.

Τόσον ουσιώδες θεωρεί τούτο η Κυβέρνησις ώστε μη εγκρίνουσα να δείξη διά τινος δημοσίου και επισήμου πράξεως την ύπαρξιν αυτού του κακού, εκπληροί δια του τύπου της παρούσης εγκυκλίου το χρέος, το οποίον δεν ημπορεί να παραμελήση χωρίς να καθυποβληθεί εις βαρυτάτην ευθύνην. Τω όντι τοιούτον δημόσιον έγγραφον μεταξύ των Πολιτικών, οι οποίοι επιμένουσι να μην παραχωρώσιν εις την Ελλάδα έντιμον μέλλον, ήθελε χρησιμεύσει ως μέσον του να αποδείξωσιν, ότι οι Βασιλείς δια των ευεργεσιών των υποθάλπουσιν εις την Ελλάδα τον εχθρόν, τον οποίον και αλλαχού, και τας ιδίας των Επικρατείας πολεμώσι.

Η παρατήρησις αύτη, Κύριοι, σας διδάσκει με πόσην φρόνησιν και οξυδέρκειαν απαιτείται η εκπλήρωσις της ακολούθου παραγγελίας της Κυβερνήσεως.

Θέλετε κοινοποιήσει δια ζώσης φωνής εις τους υπαλλήλους σας ή τους υπό την οδηγίαν σας αξιωματικούς το περιεχόμενον της παρούσης, και θέλετε τους κάμει να σας φανερώσουν αν ανήκουν εις καμμίαν των Μυστικών Εταιρειών, ή όχι. Αν είναι το πρώτον, θέλετε τους παρατηρήσει, ότι εάν εις την παρελθούσαν κατάστασιν της αναρχίας, και της αταξίας ήταν ίσως αναγκαίον εις τους πολίτας να ζητήσωσι προσωπικήν ασφάλειαν δια του δεσμού μυστικής τινος Εταιρείας, ο δεσμός ούτος διαλύεται καθ’ ήν στιγμήν ο του νομίμου όρκου και προς την Κυβέρνησιν, και προς τους Νόμους, χορηγεί εις ένα έκαστον και εις όλους, όλας τας απαραιτήτους ασφαλείας.

Από τοιαύτην αρχήν ορμώμενοι ευκόλως θέλετε αποδείξει το ασυμβίβαστον των δύο όρκων, ήγουν του υπηρετείν το Κράτος, και υπηρετείν μυστικήν Εταιρείαν, της οποίας ο σκοπός είναι ως επί το πλείστον άγνωστος εις τους Εταίρους.

Αν λοιπόν οι υπάλληλοί σας ή οι υπό την οδηγίαν σας αξιωματικοί ανήκουσιν είς τινα Εταιρείαν, ανάγκη να παραιτηθώσι, και περί τούτου οφείλεις να μας βεβαιώσεις.

Εξ εναντίας θέλετε τους εξηγήσει τους κινδύνους εις τους οποίους εκτίθενται πλανώμενοι από ολίγους τινάς όλως διόλου εις τα τοιαύτα ενασχολουμένους. Από την κατηγορίαν των Εταιρειών των μη συμβιβαζομένων με τα κατά Νόμους καθεστώτα δεν αποκλείομεν και την προ αιώνων γνωριζομένην υπό τω ονόματι της Αδελφοποιείας, ή Αγάπης.

Παραγγέλλεσθε, Κύριοι, κατ’ επανάληψιν να κάμετε χρήσιν της κοινοποιήσεως ταύτης κατά τον συνετώτερον και ωφελιμώμερον τρόπον. Προθύμως η Κυβέρνησις θέλει δεχθή τας ειδοποιήσεις, όσας εν καιρώ και τόπω θέλετε δυνηθή να την χορηγήσετε.

Εν Πόρω τη 8 Ιουνίου 1828
Ο Κυβερνήτης
Ι.Α. Καποδίστριας

Στις 22 Αυγούστου 1831 ο Ιωάννης Καποδίστριας εξέδωσε την εγκύκλιο, υπ αριθμόν 4286 , πρός τους προϊσταμένους των δημοσίων υπηρεσιών. Συναπέστειλε μάλιστα και τύπον όρκου, τον οποίον θα υπέγραφαν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι δια του οποίου θα δηλωνόταν ότι σε ουδεμία μυστική Εταιρεία ανήκουν. Λίγες εβδομάδες μετά δολοφονείται στο Ναύπλιο.

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 4286 ΜΕ ΤΥΠΟ ΟΡΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ

ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

ΕΝ ΝΑΥΠΛΙῼ ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1831

ΕΠΙΣΗΜΑ

ἀριθμ. 4286

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Πρός τούς Γραμματεῖς τῆς Κυβερνήσεως, τὴν Ἐπιτροπὴν τῆς Οἰκονομίας,

τὸν Γραμματέα τῆς Γερουσίας, τὸ Λογιστικὸν καὶ Ἐλεγκτικὸν Συμβούλιον,

καὶ τοὺς κατὰ τὴν Ἐπικράτειαν Ἐκτάκτους Ἐπιτρόπους, Διοικητὰς καὶ

Τοποτηρητάς.

Τὸ ἐνταῦθα συναπτόμενον ἔγγραφον, διαλαμβάνον τὴν σύστασιν μυστικῆς ἐταιρείας, σκοπὸν ἐχούσης τὴν κατάλυσιν τῆς ἐνεστώσης τάξεως τῶν πραγμάτων, συνετέθη ἀπὸ ἔγγραφα τὰ ὁποῖα ἔχει ἤδη ἀνὰ χεῖρας ἡ κυβέρνησις.

Δὲν σᾶς τὸ ἀποστέλλομεν διὰ ἰδικὴν σας πληροφορίαν, ἀλλὰ διὰ νὰ πληροφορηθῇ ἐπίσης τὰ διατρέχοντα καὶ τὸ δημόσιον, καὶ διὰ νὰ δυνηθοῦν οἱ καθ'ὅλους τοὺς κλάδους ὑπάλληλοι τῆς δημοσίου ὑπηρεσίας νὰ προφυλαχθῶσιν ἀπὸ τὰς ἀπάτας,διὰ τῶν ὁποίων οἱ ῥαδιοῦργοι ἐπροσπάθησαν ἤ θέλουν προσπαθήσει νὰ τοὺς κάμουν κοινωνοὺς εἰς τὰ ἀξιοκατάκριτα σχέδιά των.

Ἡ Κυβέρνησις χρεωστεῖ νὰ πληροφορηθῇ ὅτι πᾶς ὑπάλληλος, ὁποιοσδήποτε ἄν εἶναι ὁ βαθμὸς του, ἤ ἡ θέσις του, εἶναι καὶ θέλει μείνει ἐντελῶς ἀλλότριος ἀπὸ τὴν περὶ ἧς ὁ λόγος μυστικὴν ἐταιρίαν, ἤ ὁποιαδήποτε ἄλλην μυστικὴ ἐταιρίαν, ἥτις ἤθελεν ἀντίκεισθαι εἰς τὰ χρέη, εἰς τὰ ὁποῖα καθυποβάλλεται, ἅμ' ἀφοῦ δέχεται δημόσιον τινὰ ὑπηρεσίαν καὶ ἐπειδὴ ὑπηρετεῖ τὴν πατρίδα κατὰ τὴν προσωρινῶς καθεστῶσαν τάξιν τῶν πραγμάτων, δὲν θέλει ὑπόκεισθαι μήτε ὑπακούει εἰμὴ εἰς τοὺς ὑπάρχοντας νόμους, καὶ εἰς τοὺς κατ' αὐτὴν διωριζομένους ἀρχηγούς.

Ἑπομένως, διὰ νὰ προφυλάξετε τοὺς ὑπαλλήλους σας ἀπὸ τὰς ὀλεθρίους συνεπείας, δι' ἅς ἤθελαν εἶσθαι ὑπεύθυνοι, ἄν ἦσαν μέλη τῆς ῥηθείσης μυστικῆς ἐταιρίας, ἤ ἄλλης τινὸς τῆς αὐτῆς φύσεως, θέλετε τοὺς προβάλλει νὰ ὑπογράψωσι τὸν τύπον τοῦ ὅρκου, τὸν ὁποῖον ὁ Γραμματεὺς τῆς Ἐπικρατείας σᾶς ἀποστέλλει ὁμοῦ μὲ τὴν παροῦσαν.

Ἐννοεῖται δὲ ὅτι ὅσοι τῶν ὑπαλλήλων δὲν θελήσουν νὰ τὸν ὑπογράψουν θέλουν ἀποβληθῆ καὶ περὶ τούτου θέλετε μᾶς ἀναφέρει.

Οἱ τύποι τοῦ ὅρκου, τοὺς ὁποίους θέλετε ὑπογράψει ὑμεῖς πρῶτοι, θέλουν φυλαχθῆ μετὰ τῶν πρωτοτύπων ὑπογραφῶν ὅλων τῶν ὑπαλλήλων σας εἰς τὰ ἀρχεῖα σας, καὶ ἀντίγραφα αὐτῶν ἐπικυρωμένα θέλετε πέμψει εἰς τὴν Γραμματείαν τῆς Ἐπικρατείας.

Ἐν Ναυπλίῳ τῇ 22^α Αὐγούστου 1831.

Ὁ Κυβερνήτης Ι.Α.ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Ὁ Γραμματεὺς τῆς Ἐπικρατείας Ν.ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ