 |
| Nαπολέων-Καποδίστριας-Μέττερνιχ |
Του Ιωάννη Κορνιλάκη - Συγγραφέα του έργου "Ιωάννης Καποδίστριας, ο Άγιος της πολιτικής"
Ακριβώς σαν σήμερα πριν 200 χρόνια, τελείωσαν οι Ναπολεόντιοι
πόλεμοι στο Βατερλώ, μια περιοχή στο σημερινό Βέλγιο. Ο Κορσικανός ηττήθηκε
απ'τα στρατεύματα της Αγγλίας με Στρατηγό τον Αρθούρο Wellesley Δούκα του Wellington και τον Πρώσο Στρατηγό Blücher.
Μοιάζει άραγε εκείνη η εποχή με τη σημερινή;
Οι πρακτικές των τότε πολιτικών προσομοιάζουν με τις
πρακτικές των σημερινών;
Μπορεί η ιστορία να μας διδάξει;
Σαφέστατα ναι, αρκεί να θέλουμε να διδαχθούμε.
Πρωταγωνιστές εκείνη την εποχή εκτός από τον Ναπολέοντα,
η αλεπού της Αυστροουγγαρίας, ο πολύς Μέττερνιχ, ο Υπουργός των Εξωτερικών της
Αγγλίας Λόρδος Ροβέρτος Stewart του Castlereagh και ο δικός μας ο Ιωάννης Kαποδίστριας.
"Βοηθό" σε τούτη την ανάλυση θα πάρουμε ένα πολιτικό αμερικανό, που υπήρξε
και υπουργός των Εξωτερικών των ΗΠΑ. Θα τον εκμεταλλευτούμε γιατί ερεύνησε και
έγραψε για τη συγκεκριμένη εποχή. Ταυτίστηκε με τον Μέττερνιχ (και αυτό
σημαίνει πολλά για τότε αλλά και για σήμερα), αλλά και όλοι μπορούν να
κερδίσουν μελετώντας τον, συμφωνώντας ή διαφωνώντας μαζί του. Είναι ο Χένρι
Κίσσινγκερ.
Γεγονότα και πολιτικές της εποχής εκείνης, σκεπτικά και
αποφθέγματα, αποτελέσματα θετικά και αρνητικά, μπορεί να φανούν χρήσιμα στους
"θεσμούς" της Ε.Ε, στον Έλληνα πρωθυπουργό, στην συγκυβέρνησή του,
στην Ελληνική αντιπολίτευση, στους Ευρωπαϊκούς λαούς, μα κυρίως στον Ελληνικό
λαό.
Πώς όμως προέκυψε το Βατερλώ στις 18 Ιουνίου του 1815;
Ήταν αναμενόμενο ή απροσδόκητο; Προφανώς ιστορικά απροσδόκητο.
Ο Βοναπάρτης είναι στη νήσο Έλβα. Οι Ευρωπαίοι του έχουν
φερθεί με μεγαλοψυχία. Είναι όλοι ήσυχοι, συνεδριάζουν, συσκέπτονται και
χορεύουν στη Βιέννη. "Τακτοποιούν" την Ευρώπη στο όνομα όχι της
δικαιοσύνης για τους λαούς της Ευρώπης, όπως πρότεινε ο Καποδίστριας, αλλά στην
αρχή της νομιμότητας των μνημονίων της εποχής. Και το απροσδόκητο συμβαίνει. Ο
Ναπολέων θα αποδράσει και θα βρεθεί στο Παρίσι οργανώνωντας στρατεύματα. Γιατί
άραγε; Η απάντηση στον Κίσσινγκερ: "Αν
και οι άνθρωποι υπερνικούν τις ιδέες, οι ιδέες ζουν περισσότερο απ' τους
ανθρώπους". Η ιδέα του Ναπολέοντα ήταν με την ισχύ να κατακτήσει την
Ευρώπη. Η δύναμή του αυτή θα υπονομευόταν απ' τη συνεχή του ανάγκη να τη
χρησιμοποιεί. Οι Ευρωπαίοι σε κατάσταση μεταξύ αμηχανίας και πανικού. Η Ευρώπη
τον Μάρτιο του 1815, μόλις είχε πληροφορηθεί πόσο τελικά εύθραυστη, παρέμενε η
μόλις παγιωμένη νομιμότητά της.
Άραγε σήμερα είναι άθραυστη η νομιμότητα του Ευρώ, της
Ευρωζώνης και τελικά της Ε.Ε; Τελικά
νίκησαν με τα όπλα στο Βατερλώ. Όμως, όπως και πάλι θα γράψει ο Κίσσινγκερ: "Στον πόλεμο το πρόβλημα είναι η νίκη
ή η ήττα. Μετά αρχίζουν τα προβλήματα της ειρήνης". "Στην ανθρωπότητα", θα γράψει
ο Μέττερνιχ, "υπάρχουν δύο
πολιτικές που εκπροσωπούνται από δύο προσωπικότητες. Τους Μέττερνιχ και τους
Καποδίστριες". Τί εκπροσωπούν οι Μέττερνιχ-Κίσσινγκερ; Το γράφουν οι
ίδιοι. "Ένα κόσμο κάτω από τον τρόμο που προκαλεί η νομιμότητα
των ισχυρών, και στον οποίο φυλακίζεται, στα δεσμά των "δεδομένων"
ορίων, κάθε στοιχείο ικανό και δίκαιο, ώστε να μην κλονίζεται το
"σύστημα"".
Ο Ναπολέων την πάτησε. Αλλά πού; Οι λαοί επίσης την
πάτησαν. Αλλά πού; Την απάντηση και για τους δύο την δίνει γραπτά ο Μέττερνιχ:"Στην αυταπάτη της ισχύος και στην
ισχύ της απάτης".
Ο Ναπολέων και οι λαοί βρίσκονται διαρκώς σε αυτή την
αυταπάτη της ισχύος. Ο Ναπολέων στηριγμένος στην δύναμη των όπλων του, και οι
λαοί στην "δύναμη" της ψήφου τους και στο σύνθημα "ο λαός στην εξουσία". Πού
αλλού ήταν η αυταπάτη του Ναπολέοντα και των λαών; Η απάντηση στον Κίσσινγκερ:"Η κατάκτηση δεν επιτυγχάνεται πάντα
με τα όπλα".
Η κατάκτηση επιτυγχάνεται και με τη νομιμότητα των
μνημονίων. Και όλη αυτή η νομιμότητα περνά απ'τα κατ'εξοχήν νόμιμα όργανα των
λαών, που είναι τα Κοινοβούλιά τους. Τώρα τί νομιμοποιείται, από ποιόν και τί
αντιλαμβάνονται οι λαοί είναι άλλου παπά ευαγγέλιο. Όμως ας ακούσουμε και πάλι
τον Κίσσινγκερ: "Η νομιμότητα όμως
δεν στηρίζεται στην επιβολή, αλλά στην αποδοχή της". Αυτό κι αν
λύθηκε. Τί τα έχουμε τα ΜΜΕ; Θα επιβάλλουν τη νομιμότητα των μνημονίων είτε με
διαρκή πλύση εγκεφάλων, είτε με διαρκώς "νόμιμο" εκφοβισμό. Φυσικά με
το αζημίωτο, απ'τους φορείς της "νομιμότητας"...
Στη βάση αυτής της "νομιμότητος", οι
επαναστάσεις, και οτιδήποτε έχει χροιά επαναστατική, θα πρέπει να χτυπιέται.
Γιατί; Η απάντηση στον Μέττερνιχ:
"Οι επαναστάσεις πρέπει να κτυπηθούν, όχι γιατί είναι ανήθικες, αλλά γιατί
είναι καταστροφικές για την επικρατούσα παγκόσμια τάξη". Σκεφτείτε
σήμερα που μας θεωρούν και ανήθικους...
Σήμερα 200 χρόνια απ' τη μάχη του Βατερλώ, πού βρίσκεται
η χώρα μας; Προσωπικά πιστεύω ότι
βρίσκεται μπροστά σε ευκαιρία, όχι μοναδική, γιατί θα υπάρξουν και
μελλοντικές... Όμως όπως θα ισχυριστεί και ο Κίσσινγκερ: "Μπροστά στις μεγάλες ευκαιρίες, οι δειλοί δεν κλίνουν προς την
τόλμη, μα προς την τρεμούλα που προξενεί ο φόβος".
Είχαμε τα τελευταία χρόνια τέτοια παραδείγματα
"τολμηρών" πολιτικών μας; Ας θυμηθούμε την "τόλμη" του
κυρίου στο Καστελόριζο, την "τόλμη" του κυρίου που αναζητά συμμαχίες στην
"Ραφήνα" και στην "τόλμη" του κυρίου που
"κουράστηκε" να προεδρεύει στο κόμμα "ενωμένο ποτέ
νικημένο"...
Όμως (αχ βρε Κίσσινγκερ): "Είναι στη φύση των πολιτικών ανδρών που ασκούν πολιτική μικρών
πλεονεκτημάτων, να ψάχνουν στην αμφιταλάντευση, υποκατάστατο της δράσης".
Αλλά θα συνεχίσει, "Η τέλεια
ευκαμψία στη διπλωματία είναι αυταπάτη των ερασιτεχνών". Τώρα τί είναι
η οσφυοκαμψία στη διπλωματία ας απαντήσει ο καθένας μόνος του...
Όμως ο Κίσσινγκερ θα γράψει και κάτι άλλο: "Δεν
υπάρχει χώρα που θα διαπραγματευτεί, ό,τι θεωρεί προϋπόθεση της ύπαρξής
της". Προφανώς η απώλεια Εθνικής κυριαρχίας, η συρρίκνωση κατά 26% του
Α.Ε.Π, η ανεργία στο 27%, η φτωχοποίηση ενός λαού, η μετανάστευση των νέων
παιδιών, οι αυτοκτονίες, οι ελλείψεις
φαρμάκων, δεν θεωρούνται απ' τους "διαπραγματευόμενούς" μας,
προϋποθέσεις ύπαρξης για τη χώρα μας.
Η χειρότερη όμως κατάσταση είναι αυτή που περιγράφει ο
Μέττερνιχ: " Εάν τα κράτη χάνονται,
είναι γιατί χάνουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους".
Άραγε, ο σημερινός πρωθυπουργός της Ελλάδας,
αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται μπροστά σε μία ακόμα ευκαιρία; Εάν δεν το
αντιλαμβάνεται, ας πληροφορηθεί τί γράφει ο Κίσσινγκερ: "Όσο μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες που καλλιεργούνται, τόσο
μεγαλύτερη απογοήτευση όταν δεν εκπληρωθούν". Και τί γίνεται όταν οι
λαοί απογοητεύονται; Ξεσηκώνονται. Το πώς και το πότε μας το λέει ο Μέττερνιχ: "Η πολιτική είναι μια θεατρική
παράσταση με πολλές πράξεις. Το ζητούμενο είναι να σηκωθεί η αυλαία. Τότε είτε
οι ηθοποιοί, είτε οι θεατές, θα πρωταγωνιστήσουν".
Υπάρχει κίνδυνος ενός Βατερλώ. Είτε της Ευρώπης, είτε της
Ελλάδος. Η σοβαρότητα του κινδύνου βρίσκεται στο ότι αν αυτός ήταν αντιληπτός,
δεν θα χρειαζόταν κανείς να τον επικαλεστεί. "Εάν.." λέει ο Κίσσινγκερ, "..βρισκόμαστε σε περίοδο επαναστατική, ο συντηρητισμός συνιστά
είδος ανωμαλίας"... Δυστυχώς στην Ελλάδα το είδος αυτής της ανωμαλίας
ανθεί. Όμως, γι' αυτούς που πιστεύουν ότι έχουν σπάσει τα δεσμά του
συντηρητισμού, ο Κίσσινγκερ θα γράψει:
"Η επιτυχής έκβαση ενός άπιαστου σχεδίου, αποδεικνύει τελικά ότι αυτό ήταν
πραγματικό"... Kαι ας μη
ξεχνάμε ότι έξι χρόνια μετά το Βατερλώ η Ελλάδα έσπασε την "ενότητα της
νομιμότητας" της Ευρώπης.
