Τίποτα λιγότερο από ένα Καποδίστρια

Γράφει ο Κωστούλας Χρ. Βασίλειος

 Τα κάτωθι είναι ελάχιστα αποσπάσματα επιστολών του Ι.Καποδίστρια, κυρίως να αντιληφθούμε την ακεραιότητα του πνεύματός του, την αμεμπτότητά του και τη βαθυτάτη του πίστη στη Θεία Πρόνοια. Ο πατέρας του Ελληνικού Έθνους πιστοποιούσε αυτή την ίδια την πατρότητά του, νουθετώντας τους πάντες. Φίλους, εχθρούς, πολιτικούς, πολίτες, βασιλείς, ιεράρχες, λαικούς. Οι Έλληνες δεν θα πρέπει να διεκδικούν πλέον τίποτε λιγότερο από έναν Ιωάννη Καποδίστρια. 

Θα πει κάποιος: "Υπάρχει σήμερα άνθρωπος με τα ίδια χαρακτηριστικά και προσόντα πνεύματος, μόρφωσης και πίστης;" 

Είμαι βέβαιος ότι υπάρχει, αλλά για να "προκαλέσουμε" τον ερχομό ενός ηγέτη του ιδίου βεληνεκούς με τον Ιωάννη Καποδίστρια, θα πρέπει κι εμείς το λίγοτερο να προσπαθήσουμε να του ομοιάσουμε. Εκείνος έγινε το πρότυπο γι' αυτό ακριβώς τον λόγο. Για να έρθει δυο αιώνες σχεδόν μετά, ο Γέρων Παΐσιος να μας πει ότι "είναι επιτακτική η ανάγκη προβολής ενός ιδανικού προτύπου προς μίμηση για τους πολιτικούς ηγέτες, αλλά και για υποβοήθηση του λαού να αποκτήση ορθά πολιτικά κριτήρια στην επιλογή των κυβερνητών του Έθνους μας". 

Σε αυτόν τον άγιο γέροντα εμείς που γράφουμε, διαβάζουμε, πουλάμε κι αγοράζουμε βιβλία στο όνομά του, πότε θα κάνουμε υπακοή; Ακόμη συνεχίζουμε στο σκοτάδι της πλάνης μας, να ψάχνουμε τρόπους εξόδου από το τούνελ της κρίσης, ακόμα ψάχνουμε για νεκρούς να αναστηθούν, για μαρμαρωμένους να ξεμαρμαρώσουν (κι ενώ ο Ευαγγελιστής είναι ξεκάθαρος -Προς Εβρ. 9,27-) για να ηγηθούν όμως ποιού λαού; Μα ακόμα και να ερχόταν κάποιος ηγέτης από το παρελθόν, οι σκληρές, άδικες καρδιές μας και η σκοτισμένη διάνοιά μας θα ήταν εκ διαμέτρου αντίθετες με το πνευματικό ανάστημα ενός μεγάλου ηγέτου.

Η ακριβέστατη δικαιοσύνη του Θεού, δεν είναι αυτή που επιτρέπει πάντα να Κυβερνούν εκείνοι οι οποίοι αξίζουν σε ένα συγκεκριμένο λαό;

Ας κοιτάξουμε λοιπόν να κρίνουμε αυστηρά μόνο τον εαυτό μας και ποιο είναι το δικό μας μερίδιο ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση, ας αφήσουμε συμπεράσματα, πορίσματα, εικασίες και διαπιστώσεις και ας ασχοληθούμε πως ο καθής από εμάς θα γίνει καλύτερος για να προσφέρει στο σύνολο και δια της ενότητός μας να "προκαλέσουμε" την βοήθεια του Θεού.

Παρακάτω τα αποσπάσματα του Κυβερνήτη: 

Να επαισθανθώσι πρέπει οι νέοι ούτοι, ότι η πατρίς αγρυπνεί επ΄αυτούς και ότι μόνον ούτω γινόμενοι άξιοι αυτής θέλουσι δυνηθή ποτέ μεγάλα να τη κηπουργήσωσι.

Άρτου και χρημάτων ανάγκην έχομεν. Εγώ εκ των λειψάνων της μικράς μου περιουσίας έδωκα ήδη. Κάμετε και εσείς, Κύριοι παν ό,τι δύνασθε προς βοήθειάν μας, στέλλοντες σίτον αραβόσιτον, όρυζαν και άλευρα και ό,τι εξοδεύσετε θα σας πληρωθεί εν καιρώ και παρά της Εθνικής Τραπέζης. Θαρσείτε Κύριοι ότι η Θεία Πρόνοια δεν θέλει μας εγκαταλείψει. Αλλά θυμηθείτε συγχρόνως ότι αυτή τους κόπους σας ευλογήσασα και βίους καλλίστους εξασφαλίσασα εις υμάς, σας προετοίμασε να αισθάνεσθε χαράν και ικανοποίησιν εις την εκπλήρωσιν των οφειλομένων προς την Ελλάδα

Οποία ζωή, αγαπητέ μου, η εμή! Και οποίαι δυσκολίαι αι πανταχόθεν περιβάλλουσαι και πιέζουσαί με! Μακράν όμως, πολύ μακράν είμαι του αθυμήσαι. Ο Θεός είναι μετά της Ελλάδος και υπέρ της Ελλάδος και αύτη σωθήσεται. Εκ ταύτης της πεποιθήσεως αντλώ πάσας μου τας δυνάμεις και πάντας τους πόρους

Οι γενναίοι μας Έλληνες χαίρονται. Μόνον ολίγοι τινές απατώνται και μεγάλως νομίζοντες ότι τα χρήματα ταύτα είναι δι' αυτούς και μέλλουσι να πάθωσιν, ό,τι έπαθον και αι λίραι του δανείου. Ότι μεν κλέπτουσιν όπου υπάρχει διοίκησις, είναι αναμφίβολον. αλλά δεν υπάρχει χώρα, όπου πλησίον των κλεπτών να υπάρχουν χιλιάδες και χιλιάδες οικογενειών αστέγων και αποθνησκουσών εκ πείνης καθώς εν Ελλάδι.

Τα αλληλοδιδακτικά σχολεία και ολίγα στρέμματα εθνικής γης διδόμενα ως αποκλειστικήν ιδιοκτησία εις τους δήμους θα προετοιμάσουν τα στοιχεία της αληθούς κοινωνικής οργανώσεως της Ελλάδος. Έως ότου γίνει αυτό πρέπει να ευχαριστηθώμεν εμποδίζοντες την περαιτέρω ριζοβόλησιν των καταχρήσεων. Τούτο δε θα κατορθωθή ασφαλέστατα, εάν πολιτευθώμεν με την αυστηροτάτην αμεροληψίαν και προς τους φίλους της Κυβερνήσεως και προς εκείνους οι οποίοι τάσσονται εναντίον της. Δεν μου διαφεύγουν τα παιγνίδια της μιας και της άλλης μερίδος, μείνατε όμως βέβαιος ότι θα προσπαθήσω να μην εξαπατηθώ

  

Μία πρέπει να είναι η αποστολή σας: Η εξασφάλισις των δικαιωμάτων του ανθρώπου και η δια της παιδείας μόρφωσις των ηθών του, δια της οποίας θα αναδειχθή εις τον λοιπόν πεφωτισμένον κόσμον άξιος της ελευθερίας

Οι παραπονούμενοι πολύ σφάλλουσι ψιθυρίζοντες ή κάμνοντες μικράς συνομωσίας, διότι η κυβέρνησις είναι εις όλους ευπρόσιτος, έχει την θύραν πάντοτε ανοικτήν και πας πολίτης όστις έχει παράπονα δύναται να της τα φέρη με τέλειον θάρρος. Αυτοί όμως αγαπώσι κάλλιον να ραδιουργώσι και ραδιουργούσι δια να ερεθίζωσι τον λαόν κατά της παρούσης τάξεως των πραγμάτων.

Η επανάστασις εγέννησεν ένα σωρόν ανθρώπων αργών, θελόντων να ζώσιν εκ του δημοσίου, οίτινες, αν εγκαταλειφθώσι, θέλουσι πέσει εκ της απελπισίας εις ληστείαν και πειρατείαν και τότε το έθνος θέλει αναγκασθή να εξοδεύση περισσότερα. Τούτο δεν θέλει διορθωθή παρ' όταν η Ελληνική Κυβέρνησις στερεωθή εντελώς και έχουσα χρήματα και αξιοπιστίαν, δυνηθή να δώση εις τους τοιούτους ανθρώπους γαίας, ίνα κατασταθώσι πολίται καλοί και χρήσιμοι.

Όταν αφού εκτύπησα πρώτον τας θύρας των μεγάρων των πλουσίων ηναγκάσθην κατόπιν να κτυπήσω και τας θύρας των πτωχών ζητώντας τον οβολόν τους προκειμένου να στείλω τρόφιμα και πολεμοφόδια εις τον αγωνιζόμενον ελληνικόν λαόν έπρεπε να ημπορώ να τους λέγω: Έδωσα πρώτος εγώ τα πάντα. Κανόνισα να μη εξοδεύσω δια τον εαυτό μου και δια τον υπηρέτην μου περισσότερα, από 60 φράγκα τον μήνα. Όλον τον άλλον μισθόν μου τον στέλνω στην Ελλάδα.

Ουδέποτε θα επιτρέψω στον εαυτό μου βελτίωση της τροφής, παρά μόνον τότε όταν θα είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει ούτε ένα Ελληνόπουλο που να πεινάει

 

Σας βεβαιώ δε και πάλι και σας παραγγέλω να βεβαιώσετε όλους, ότι ουδόλως θέλω παρεκτραπή της διαγεγραμμένης πορείας μου, ουδέ θέλω προδώσει ουδέν των χρεών μου, αλλ' όλα θέλω τα εκπληρώση μέχρι της τελευταίας στιγμής. Όταν δε καταμάθω ότι δεν δύναμαι πλέον να σώσω τον δυστυχή τούτον τόπον από τα δεινά του εμφυλίου πολέμου και της αναρχίας, ή από εφεδρείαν στρατευμάτων, τότε θέλω υποβάλλει εις όψιν του Ελληνικού Έθνους και του λοιπού κόσμου την αληθή και ειλικρινήν ιστορίαν των πραγμάτων και των ανθρώπων και θέλω αποχωρήσει έχων το μέγιστον των αγαθών: συνείδησιν καθαράν και ήσυχον...

Εφόσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν.

Ελπίζω ότι όσοι εξ΄ υμών συμμετάσχουν εις την κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μετ΄ εμού ότι εις τας παρούσας περιπτώσεις όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατό να λαμβάνουν μισθούς ανάλογους με τον βαθμό του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλ΄ ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα, τα οποία έχει η κυβέρνησις εις την εξουσίαν της.

Ας λέγωσι και ας γράφωσι ό,τι θέλουσιν. Έρχεται όμως καιρός ότε οι άνθρωποι ουχί καθ' όσα είπαν ή έγραψαν περί των πράξεων αυτών, αλλά κατ' αυτήν την μαρτυρίαν των πράξεων. Υπό του αξιώματος τούτου ενισχυόμενος, έζησα εν τω κόσμω μέχρι της αποκλίσεως της ζωής μου καταθυμίως. Αδύνατον να αλλάξω σήμερον, αλλά θέλω πράξει το δέον και ας γίνη ό,τι γίνη.

Λαλήσατε εις τας καρδίας του λαού τον νόμον του Θεού, ορθοτομούντες τον λόγον της αληθείας κηρύξατε την ειρήνην, ευαγγελίσασθε την ομόνοιαν, διδάξατε την φιλαδελφίαν, την πρός αλλήλους αγάπην, ίνα ώσιν οι πάντες εν εν Xριστώ- στηρίξατε τας καρδίας των πιστών εις τα θεία δόγματα, εμπνεύσατε εις αυτούς τον φόβον του Θεού, την αγάπην πρός τον πλησίον και τήν υποταγήν πρός τας Aρχάς. Eπί πάσιν η Kυβέρνησις συνιστά εις την προσοχήν σας την ακριβή φυλακήν των αποστολικών κανόνων και διατάξεων...

Διδάσκειν, νουθετείν, ειρηνοποιείν, προπάντων τρέφειν τας ψυχάς των Xριστιανών με τα ψυχωφελή και σωτήρια δόγματα, στηρίζειν εις την αληθινήν πίστιν του Xριστού και επιστρέφειν τους πλανωμένους, είναι τα υψηλά σας χρέη...

Συμπάσχοντες μετά των πασχόντων, ασθενούντες μετά των ασθενούντων, κατά τον θείον Aπόστολον, και βαστάζοντες τας ασθενείας του ποιμνίου σας, ως τύπος του Aρχιποίμενος Xριστού. H παραμυθία πρός τους πάσχοντας, η φιλανθρωπία πρός τους δυστυχούντας, είναι χρέη τα οποία σάς διδάσκει ο πατήρ των οικτιρμών

Eκείνο... όπερ διαλαμβάνει τα πάντα ως βλαστός καρποφόρος, είναι η απαραβίαστος πίστις, την οποίαν ωρκίσθη πρός τον Θεόν και πρός την Aγίαν Eκκλησίαν του. Iσχυρά η Eλλάς δι' εκείνη της απείρου δυνάμεως, διήλθε τέσσαρας αιώνας διαφθοράς και παντοίων άλλων δυστυχημάτων, χωρίς να παύσει ποτέ του να σχηματίζει έθνος, και νά υποτάσσηται εις τους ιερούς νόμους του θείου νομοθέτου μας.

Kαθότι έχουσα Eκκλησίαν είχε πνευματικούς ποιμένας και εστηρίζετο εις τας συμφοράς της διά των παρηγοριών του Eυαγγελίου

Εάν οι Μαυρομιχαλαίοι θέλουν να με δολοφονήσουν, ας με δολοφονήσουν.

Τόσον το χειρότερον δια αυτούς. Θα έλθη κάποτε η μέρα που οι Έλληνες θα καταλάβουν τη σημασία της θυσίας μου.

Tελευταίο, Kύριοι! η ελπίς μου είναι εις τον Θεόν, ως καί η ιδική σας. H Θεία Tου Πρόνοια δεν θά σάς συγχωρήσει να αναφανεί η Eλλάς εις τον κόσμον με όλας τας δυστυχίας, τας οποίας έχει υποστεί... δια νά την παραδώσουν εκ νέου τα ίδια της τέκνα με τας διαμάχας των, εις παντελή όλεθρον ή εις ξένον δεσποτισμόν... Όχι κύριοι, υμείς οφείλετε να την σώσετε από τον φοβερόν αυτόν κίνδυνον. H θρησκεία σας, η πίστις σας και ο ζήλος σας το εγγυώνται

Γέρων Παΐσιος