Είναι μέσα Μαρτίου 1941. Οι φασιστικές ιταλικές δυνάμεις παρουσία του ιδίου του Μουσολίνι εξαπολύουν την εαρινή επίθεση. Σκοπός τους είναι η νικηφόρα κάθοδος στην Αθήνα μαζί με τις ναζιστικές δυνάμεις του άξονα.Για να το επιτύχουν αυτό πρέπει να επιτύχουν το πέρασμα από το ύψωμα 731. Πέρασμα από το ύψωμα αυτό σημαίνει διέλευση από τις νέες Θερμοπύλες και προέλαση προς τη νότιο Ελλάς. Οι Έλληνες είναι λιγοστοί και εξαθλιωμένοι λόγω των συνθηκών ωστόσο όλοι αποφασισμένοι να υπερασπιστούν μέχρις εσχάτων την περιοχή και να ανακόψουν την επέλαση του εχθρού. Οι διαταγές από την Ανωτάτη Στρατιωτική διοίκηση είναι σαφείς «Επί των θέσεών σας θ' αμυνθήτε μέχρις εσχάτων, Η Πατρίς, η Ανωτάτη Διοίκησις απαιτεί να κρατήσητε ψηλά την τιμήν των όπλων.».
Στις 9 Μαρτίου ξεκινάει η επίθεση των Ιταλών και μέχρι τις 19 Μαρτίου έχουν εξαπολήσει περισσότερες από 18 επιθέσεις παντοιοτρόπως δηλαδή με πεζικό, αεροπορικό βομβαρδισμό , κανονιοβολισμό. Οι Έλληνες στρατιώτες με αυτοθυσία και απώλειες κρατούν ίσως την πιο σφοδρή επίθεση. Στο ύψωμα 731, καθώς και στα γειτονικά υψώματα, πολέμησαν οι άνδρες του 5ου Συντάγματος της I Μεραρχίας πού κατάγονταν κυρίως από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα. Οι απώλειες εκατέρωθεν μεγάλες και των Ιταλών συγκριτικά μεγαλύτερες. Το ηθικό παραμένει ακμαίο στην Ελληνική πλευρά καθώς είναι μεγάλη η πεποίθηση ότι το ύψωμα θα κρατηθεί και θα ανακοπεί η προέλαση του εχθρού.
Απέτυχαν παταγωδώς...
Ο Ιωάννης Μυτιληναίος περιγράφει αναλυτικά τις υπόλοιπες μέρες, από τη δεύτερη (10-3-1941) έως και την τελευταία, δέκατη έκτη ( 24-3-1941), όπου οι Ιταλοί παρά τις δύο τελευταίες σκληρές επιθέσεις δεν κατόρθωσαν τελικά, να καταλάβουν το ύψωμα , για να επισημάνει ο Ιωάννης Μυτιληναίος:
Τελικά οι Ιταλοί δεν πέρασαν από το ύψ. 731 και η επίθεσή τους εκφυλίστηκε. Ο αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της Διοικήσεως και των μαχητών του, σε ειδική για τους αγώνες στο ύψ. 731 διαταγή του, αναφέρει μεταξύ άλλων: "... Η προσπάθεια, την οποίαν καταβάλλει εναντίον σας ο εχθρός, δεν σας εκλόνισε, σας έδωσε μία νέα αφορμή να αποδείξητε, δια πολλοστήν φοράν, τας λαμπράς αρετάς σας και προπαντός την πίστην σας επί το δίκαιον τον αγώνος σας... Η μάχη αυτή, την οποίαν νικηφόρως διεξαγάγατε, σας εκάλυψε με δάφνας δόξης άφθαστου... Ολόκληρος ο Στρατός μας, τον οποίον Σεις τόσο λαμπρά αντιπροσωπεύετε και εις την ιστορίαν του οποίου προσθέσατε νέας ένδοξους σελίδας, σας παρακολουθεί και σας θαυμάζει. Σας απευθύνω τα πλέον θερμά συγχαρητήρια. Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός"
Τχης (ΠΖ) Δημήτριος Κασλᾶς, διοικητὴς τοῦ II/5 Τάγματος κατὰ τὴν μάχη τοῦ Ὑψώματος 731 (9-10 Μαρτίου 1941)« Η νύκτα μας βρίσκει όλους εξηντλημένους σωματικώς. Είμεθα όλη την ημέραν νηστικοί. Εν τούτοις κανείς δεν θέλει να φάγη. … Λόχοι δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδας αμυντικάς και σκαπανικά εργαλεία. Καθ' όλην την νύκτα οι ημιονηγοί του Τάγματος, οι αφανείς αυτοί ήρωες επηγαινοερχόνταν εις τον σταθμόν εφοδιασμού διά να μας φέρουν εκατοντάδας φορτίων χειροβομβίδων, πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων……. Οι Στρατιώται κραυγάζοντες την περίφημον πολεμικήν ιαχήν «αέρα» διά της λόγχης και των χειροβομβίδων αιφνιδιάζουν τους Ιταλούς, οι οποίοι αρχίζουν να τρέχουν προς τα οπίσω, μεταβαλόντες την υποχώρησίν των εις πανικόβλητον φυγήν. Η επίθεσις των συνετρίβη»
Για τις ημέρες της επίθεσης μπορούν να γραφούν πολλά που εξυμνούν τον τρόπο και την αυταπάρνηση των Ελλήνων για να κρατηθεί ένα μικρό κομμάτι γης. Αυτό όμως το μικρό κομμάτι γης που κλήθηκαν λίγοι Καρδιτσιώτες και Τρικαλινοί να υπερασπιστούν συμβόλιζε την έσχατη αντίσταση, το τελευταίο οχυρό του πολέμου γιατί από αυτή την θέση στάλθηκε το μήνυμα της αντίστασης σε ολόκληρη την Ευρώπη.Η ελληνική αντίσταση στο ύψωμα 731 και σε άλλα υψώματα ήταν αυτή που άλλαξε το ρου της ιστορίας. Η έκβαση του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου άλλαξε από τις «Θερμοπύλες» του 731 που δεν έπεσαν.
Εάν οι Ιταλοί νικούσαν, ο Χίτλερ δεν θα αναγκάζονταν να στείλει βοήθεια για την κατάληψη της Ελλάδας και έτσι θα πραγματοποιούσε την επίθεση στη Ρωσία τουλάχιστον 2 μήνες νωρίτερα.
Αντί αυτού η Ελλάδα καθυστέρησε τις ναζιστικές δυνάμεις με αποτέλεσμα να πέσουν στον βαρύ ρωσικό χειμώνα και να υποστούν πανωλεθρία.
Μια αντίσταση λίγων πεινασμένων και ξυπόλυτων άλλαξε την ιστορία γιατί απέδειξε ότι της βίας και της τρομοκρατίας υπερισχύει το δίκαιο. Οι Έλληνες έδωσαν ένα σαφές μήνυμα στην Ευρώπη η οποία έδειξε αντιστάσεις μεν, λίγες δε.
Σαν λαός από αρχαιοτάτων χρόνων έχουμε δεχθεί τις περισσότερες και πιο άδικες επιθέσεις από κάθε άλλο Έθνος. Ωστόσο η Πίστη στα ιερά χώματα αυτά, κατέστησαν την Ελλάδα χώρα που γέννησε εκτός από τη Δημοκρατία, τους ήρωες την αντίσταση και την υπεράσπιση του δικαίου.
Ο Θεός ευλόγησε αυτό τον τόπο και είμαστε υποχρεωμένοι πάλι να δείξουμε τον δρόμο στους υπόλοιπους λαούς.
Όχι μόνο θα επιβιώσουμε της κρίσεως αυτής αλλά θα δώσουμε το παράδειγμα σε όλους.
Όπως λέει ο λαός « Τα ζωντανά ψάρια πάνε αντίθετα στο ποτάμι, ενώ τα νεκρά τα παρασύρει η ορμή»
