Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη
Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής-Πάντειο Πανεπιστήμιο
Η ηγετική ομάδα της νεοοθωμανικής Τουρκίας, που συναποτελείται στον κεντρικό της πυρήνα από τους Ερντογάν, Γκιουλ και Νταβούτογλου, αποφάσισε τη δημιουργία κρίσης στο πλαίσιο του τριγώνου Αθηνών, Λευκωσίας, Τελ Αβίβ, στη λογική μιας στρατηγικής που διαμορφώνεται σε διάφορα επίπεδα και με πολλαπλούς στόχους.
Το πρώτο επίπεδο παραπέμπει στην καλλιέργεια ασφαλών προϋποθέσεων και όρων ώστε να παρεμποδιστεί σε πρώτο στάδιο η διενέργεια των γεωτρήσεων εξόρυξης φυσικού αερίου στο θαλάσσιο «Οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑΟΖ από την αμερικανοεβραϊκή εταιρεία Noble Energy και σε δεύτερο στάδιο να ακυρωθούν οι εργασίες αυτές, οι οποίες θα μπορούν να διενεργηθούν μόνο κατόπιν εγκρίσεως της Άγκυρας! Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε φυσικά σε απονομιμοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως υποκειμένου διεθνούς δικαίου που ασκεί κρατική κυριαρχία και σε εξίσωσή της με τα κατεχόμενα, καθώς εν τέλει και σε δορυφοροποίηση της Κύπρου από την Τουρκία.
Το δεύτερο επίπεδο παραπέμπει στη θέληση της Άγκυρας για a priori ακύρωση του Καστελλόριζου ως τμήματος της ελληνικής ΑΟΖ, καθώς ενδεχομένως, λειτουργώντας εν είδει προληπτικού κτυπήματος ή προληπτικής διπλωματίας, το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό –όπως όλα δείχνουν– σχεδιάζει να προχωρήσει σε ένα είδος ναυτικού αποκλεισμού του Καστελλόριζου, σε μια επίδειξη δύναμης και αποτρεπτικής απειλής έναντι της Ελλάδας. Εδώ η Άγκυρα επιδιώκει το μείζον, δηλαδή την ακύρωση της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ μεταξύ Καστελλόριζου και Αιγύπτου.
Το τρίτο επίπεδο τουρκικού, νεοοθωμανικού σχεδιασμού αφορά τη Γάζα και την ήδη εξαγγελθείσα αποστολή νηοπομπής προς τη Γάζα, που θα συνοδεύεται, δηλαδή θα «προστατεύεται», από το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Το εγχείρημα αυτό έχει προς στιγμήν αναβληθεί «διά τον φόβον των Ιουδαίων»! Αυτό σημαίνει πως η αποτροπή του κράτους του Ισραήλ είναι εξαιρετικά αξιόπιστη έναντι της Άγκυρας.
Όλα δείχνουν πως μια επικείμενη μεγάλη κρίση στην περιοχή είναι περίπου αναπόφευκτη, η δε τουρκική ηγεσία ενισχύει τη θέση της στον αραβικό κόσμο τόσο με την προκλητική κίνηση προς τη Γάζα και τη δυναμική συστράτευσή της με τους ριζοσπάστες Παλαιστινίους όσο και με την επιδεικτική ηγετική περιοδεία του τούρκου πρωθυπουργού σε αραβικές χώρες που βρίσκονται στην αναταραχή της «Αραβικής Άνοιξης», με προεξάρχουσα τη μεγάλη αραβική δύναμη, την Αίγυπτο.
Πρόκειται πραγματικά για ένα ευφυές στρατηγικό παιχνίδι της Άγκυρας, με το οποίο προσπαθεί να ακυρώσει απολύτως νόμιμες ελληνικές, ελλαδικές, κυπριακές και ισραηλινές πρωτοβουλίες στην περιοχή. Η Τουρκία δοκιμάζει τη θέληση των γειτόνων της, δηλαδή της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, και την ικανότητά τους να υπερασπιστούν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Η αντίσταση και η αποτρεπτική μας ισχύς λειτουργούν ως σταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή και αποδυναμώνουν τον τουρκικό μεγαλοϊδεατισμό.
Το τουρκικό αυτό σχέδιο πρέπει και μπορεί να αντιμετωπιστεί από την κοινή πλέον συμμαχική άμυνα του τριγώνου Αθήνα, Λευκωσία, Τελ Αβίβ, με στόχο την υπεράσπιση της διεθνούς νομιμότητας στην περιοχή.
Η Αθήνα έχει ήδη δηλώσει την απόφασή της να υπερασπιστεί την Κυπριακή Δημοκρατία και τη νομιμότητα στην περιοχή με όλα τα μέσα, το Ισραήλ είναι υποχρεωμένο, αξιοποιώντας και την επιρροή που ασκεί στην Ουάσινγκτον, να υπερασπιστεί την ύπαρξή του και τα συμφέροντά του στην ευρύτερη περιοχή, η δε κυπριακή κυβέρνηση δεν δικαιούται να διανοηθεί καν το ενδεχόμενο μιας υποχώρησης στο πλαίσιο των γνωστών ζημιογόνων ελιγμών που συνήθισε να κάνει έναντι του διεθνούς παράγοντα, γιατί η μικρή υποχώρηση τούτη την ώρα θα έφερνε τη μεγάλη, που θα υπονόμευε την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ οφείλουν να εκπονήσουν ένα κοινό σχέδιο αποτρεπτικής στρατηγικής έναντι του τουρκικού μεγαλοϊδεατισμού, που να περιλαμβάνει τακτικές κινήσεις, διπλωματικής, πολιτικής αλλά και στρατιωτικής φύσεως.
Η Τουρκία επιδιώκει κάτι πολύ μεγαλύτερο από την απονομιμοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιδιώκει τη δορυφοροποίηση της Ελλάδας, τη μεγιστοποίηση της επιρροής της στη Μέση Ανατολή και τη συρρίκνωση, δηλαδή την καθυπόταξη, του κράτους του Ισραήλ στις δικές της ηγεμονικές βλέψεις.
Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε πως τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία αντιμετωπίζουν για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους προβλήματα πολιτικής νομιμοποίησης, που σημαίνει πως οι ηγεσίες των δύο χωρών δεν έχουν την εσωτερική πολιτική στήριξη που χρειάζεται κάθε ηγεσία προκειμένου να προβάλει διεθνώς αξιόπιστα τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της ή να υπερασπιστεί τον εθνικό της χώρο. Αυτό όμως είναι ένα ζήτημα στο οποίο θα επανέλθουμε αναλυτικότερα.
Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής-Πάντειο Πανεπιστήμιο
Η ηγετική ομάδα της νεοοθωμανικής Τουρκίας, που συναποτελείται στον κεντρικό της πυρήνα από τους Ερντογάν, Γκιουλ και Νταβούτογλου, αποφάσισε τη δημιουργία κρίσης στο πλαίσιο του τριγώνου Αθηνών, Λευκωσίας, Τελ Αβίβ, στη λογική μιας στρατηγικής που διαμορφώνεται σε διάφορα επίπεδα και με πολλαπλούς στόχους.
Το πρώτο επίπεδο παραπέμπει στην καλλιέργεια ασφαλών προϋποθέσεων και όρων ώστε να παρεμποδιστεί σε πρώτο στάδιο η διενέργεια των γεωτρήσεων εξόρυξης φυσικού αερίου στο θαλάσσιο «Οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑΟΖ από την αμερικανοεβραϊκή εταιρεία Noble Energy και σε δεύτερο στάδιο να ακυρωθούν οι εργασίες αυτές, οι οποίες θα μπορούν να διενεργηθούν μόνο κατόπιν εγκρίσεως της Άγκυρας! Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε φυσικά σε απονομιμοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως υποκειμένου διεθνούς δικαίου που ασκεί κρατική κυριαρχία και σε εξίσωσή της με τα κατεχόμενα, καθώς εν τέλει και σε δορυφοροποίηση της Κύπρου από την Τουρκία.
Το δεύτερο επίπεδο παραπέμπει στη θέληση της Άγκυρας για a priori ακύρωση του Καστελλόριζου ως τμήματος της ελληνικής ΑΟΖ, καθώς ενδεχομένως, λειτουργώντας εν είδει προληπτικού κτυπήματος ή προληπτικής διπλωματίας, το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό –όπως όλα δείχνουν– σχεδιάζει να προχωρήσει σε ένα είδος ναυτικού αποκλεισμού του Καστελλόριζου, σε μια επίδειξη δύναμης και αποτρεπτικής απειλής έναντι της Ελλάδας. Εδώ η Άγκυρα επιδιώκει το μείζον, δηλαδή την ακύρωση της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ μεταξύ Καστελλόριζου και Αιγύπτου.
Το τρίτο επίπεδο τουρκικού, νεοοθωμανικού σχεδιασμού αφορά τη Γάζα και την ήδη εξαγγελθείσα αποστολή νηοπομπής προς τη Γάζα, που θα συνοδεύεται, δηλαδή θα «προστατεύεται», από το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Το εγχείρημα αυτό έχει προς στιγμήν αναβληθεί «διά τον φόβον των Ιουδαίων»! Αυτό σημαίνει πως η αποτροπή του κράτους του Ισραήλ είναι εξαιρετικά αξιόπιστη έναντι της Άγκυρας.
Όλα δείχνουν πως μια επικείμενη μεγάλη κρίση στην περιοχή είναι περίπου αναπόφευκτη, η δε τουρκική ηγεσία ενισχύει τη θέση της στον αραβικό κόσμο τόσο με την προκλητική κίνηση προς τη Γάζα και τη δυναμική συστράτευσή της με τους ριζοσπάστες Παλαιστινίους όσο και με την επιδεικτική ηγετική περιοδεία του τούρκου πρωθυπουργού σε αραβικές χώρες που βρίσκονται στην αναταραχή της «Αραβικής Άνοιξης», με προεξάρχουσα τη μεγάλη αραβική δύναμη, την Αίγυπτο.
Πρόκειται πραγματικά για ένα ευφυές στρατηγικό παιχνίδι της Άγκυρας, με το οποίο προσπαθεί να ακυρώσει απολύτως νόμιμες ελληνικές, ελλαδικές, κυπριακές και ισραηλινές πρωτοβουλίες στην περιοχή. Η Τουρκία δοκιμάζει τη θέληση των γειτόνων της, δηλαδή της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, και την ικανότητά τους να υπερασπιστούν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Η αντίσταση και η αποτρεπτική μας ισχύς λειτουργούν ως σταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή και αποδυναμώνουν τον τουρκικό μεγαλοϊδεατισμό.
Το τουρκικό αυτό σχέδιο πρέπει και μπορεί να αντιμετωπιστεί από την κοινή πλέον συμμαχική άμυνα του τριγώνου Αθήνα, Λευκωσία, Τελ Αβίβ, με στόχο την υπεράσπιση της διεθνούς νομιμότητας στην περιοχή.
Η Αθήνα έχει ήδη δηλώσει την απόφασή της να υπερασπιστεί την Κυπριακή Δημοκρατία και τη νομιμότητα στην περιοχή με όλα τα μέσα, το Ισραήλ είναι υποχρεωμένο, αξιοποιώντας και την επιρροή που ασκεί στην Ουάσινγκτον, να υπερασπιστεί την ύπαρξή του και τα συμφέροντά του στην ευρύτερη περιοχή, η δε κυπριακή κυβέρνηση δεν δικαιούται να διανοηθεί καν το ενδεχόμενο μιας υποχώρησης στο πλαίσιο των γνωστών ζημιογόνων ελιγμών που συνήθισε να κάνει έναντι του διεθνούς παράγοντα, γιατί η μικρή υποχώρηση τούτη την ώρα θα έφερνε τη μεγάλη, που θα υπονόμευε την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ οφείλουν να εκπονήσουν ένα κοινό σχέδιο αποτρεπτικής στρατηγικής έναντι του τουρκικού μεγαλοϊδεατισμού, που να περιλαμβάνει τακτικές κινήσεις, διπλωματικής, πολιτικής αλλά και στρατιωτικής φύσεως.
Η Τουρκία επιδιώκει κάτι πολύ μεγαλύτερο από την απονομιμοποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιδιώκει τη δορυφοροποίηση της Ελλάδας, τη μεγιστοποίηση της επιρροής της στη Μέση Ανατολή και τη συρρίκνωση, δηλαδή την καθυπόταξη, του κράτους του Ισραήλ στις δικές της ηγεμονικές βλέψεις.
Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε πως τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία αντιμετωπίζουν για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους προβλήματα πολιτικής νομιμοποίησης, που σημαίνει πως οι ηγεσίες των δύο χωρών δεν έχουν την εσωτερική πολιτική στήριξη που χρειάζεται κάθε ηγεσία προκειμένου να προβάλει διεθνώς αξιόπιστα τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της ή να υπερασπιστεί τον εθνικό της χώρο. Αυτό όμως είναι ένα ζήτημα στο οποίο θα επανέλθουμε αναλυτικότερα.
