- Γέροντα, πολλοί στηρίζουν τις ελπίδες τους στά μοναστήρια. Νιώθω βαρειά αυτήν τήν ευθύνη.
- Ναί, το μόνο πού μένει τώρα - όπως λένε πολλοί - είναι νά βγουν μερικοί Άγιοι σάν τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, νά σκορπίσουν σε διάφορα μέρη καί νά κηρύξουν, νά διαφωτίσουν τον κόσμο. Τά μοναστήρια είναι τά πνευματικά κέντρα. Άν δέν ήταν τά μοναστήρια να βοηθήσουν τότε με τήν Επανάσταση του '21, πώς μπορούσε νά γίνη ή Επανάσταση; Και στην Κατοχή πάλι τά μοναστήρια κράτησαν.
Γι' αυτό καί οι συμμορίτες τά κατέστρεψαν. Τά περισσότερα μοναστήρια δέν τά έκαψαν οι Γερμανοί· οι συμμορίτες τά κατέστρεψαν. Έλεγαν οι Γερμανοί: «Αν βρούμε πυρομαχικά σε μοναστήρι, θά τό κάψουμε».
Οι συμμορίτες, γιά νά φάνουν αυτοί καλοί καί νά δώσουν τήν εντύπωση ότι οι Γερμανοί τά έκαψαν, πήγαιναν καί άφηναν στά μοναστήρια μερικές παλιές δεσμίδες, κανένα σπασμένο ντουφέκι. Ειδοποιούσαν εν τώ μεταξύ κάτω οι ίδιοι ότι επάνω στο μοναστήρι μένουν συμμορίτες, καί πήγαιναν οί Γερμανοί στο μοναστήρι.
Έβρισκαν πράγματι πολεμοφόδια καί έβαζαν φωτιά στο μοναστήρι. Καί τελικά οί συμμορίτες πολλά μοναστήρια έτσι τά έκαψαν, γιατί φοβούνταν τά μοναστήρια. «Καί άθεο νά είναι τό καθεστώς, έλεγαν, αν υπάρχουν τά μοναστήρια, πάλι δέν θά κάνουμε τίποτε, οπότε ας τά κάψουμε». Καί τά έκαιγαν μέ αυτόν τον τρόπο.
Σήμερα μαγιά άπό τά μοναστήρια θά πάνε νά πάρουν. Αλλά, αν καί τά μοναστήρια είναι τραλαλά, τί θά πάρουν; Δέν θά βρουν προζύμι. Νά κοιτάξουμε νά κρατηθή λίγη μαγιά γιά τά δύσκολα χρόνια.
Τώρα έρχονται στά μοναστήρια γιά βοήθεια αυτοί πού πάνε στους μάγους κ.λπ. Αργότερα θά έχουμε ανθρώπους κουρασμένους από τήν αμαρτία. Καί νά τους στέλνης νά πιουν ή νά αμαρτήσουν, δέν θά πηγαίνουν.
Ό Θεός σ' αυτά τά δύσκολα χρόνια καλεί στον Μοναχισμό ανθρώπους μέ ατομικές προσκλήσεις. Αυτή η γενιά ξεκινάει γιά τον Μοναχισμό μέ τις καλύτερες προυποθέσεις, ξεκινάει μέ ιδανικά, καί ό διάβολος όλο αυτό τό υλικό τό αχρηστεύει.
Ή άλλη γενιά δέν θά είναι έτσι. Θά έρχωνται στά μοναστήρια καί πολλοί πού δέν θά είναι κατάλληλοι γιά τον Μοναχισμό. Θά είναι σέ τέτοια κατάσταση, πού θά αναγκάζωνται να γίνουν μοναχοί. Θά είναι κουρασμένοι και πληγωμένοι από τον κόσμο.
Ανδρόγυνα θά χωρίζουν, είτε με την ευλογία είτε χωρίς την ευλογία της Εκκλησίας, και θά πηγαίνουν στα μοναστήρια. Νέοι πού βαρέθηκαν την κοσμική ζωή θά πηγαίνουν στά μοναστήρια, άλλοι γιά νά σώσουν τήν ψυχή τους και άλλοι γιά νά βρουν λίγη ηρεμία.
Άλλοι πού θέλουν νά παντρευτούν, αλλά θά φοβούνται με τί άνθρωπο θά μπλέξουν, θά γίνωνται μοναχοί.
Δηλαδή στά επόμενα χρόνια μπορεί νά έρχωνται καί ψυχοπαθείς ή άλλοι πού θά διστάζουν νά δημιουργήσουν οικογένεια. «Τί θά βρω; τί θά κάνω; θά σκέφτωνται. Καλύτερα νά πάω νά γίνω μοναχός». Θά τον παίρνουν δηλαδή μερικοί σάν χουζούρι τον Μοναχισμό - τί προκοπή θά κάνουν, άλλο θέμα. Δεν θά έρχωνται μετανοιωμένοι άνθρωποι.
Θά είναι οι άνθρωποι σε τέτοια κατάσταση, πού θά αναγκάζωνται νά γίνουν μοναχοί. Δεν θά είναι αγνά τά ελατήρια τους. Αυτός είναι ό κίνδυνος. Όταν ένας ξεκινάη γιά τόν Μοναχισμό, είναι διαφορετικά. Αυτοί θά έχουν ανάγκη από πολλή βοήθεια, γιατί ό διάβολος, επειδή θά έχουν γευθή τις χαρές τοϋ κόσμου, θά τους πολεμήση σκληρά· ενώ εμάς δεν μας πολεμάει τόσο. Εμάς κοιτάζει νά μας εμπόδιση άπό τήν πνευματική εργασία καί νά μάς ρίξη στην ακηδία, ώστε νά μή βρουν πνευματική ζύμη οι επόμενοι.
Θέλω νά πώ με όλα αυτά ότι εμείς πρέπει νά κάνουμε τώρα προκοπή, γιά νά μπορέσουμε νά βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους.
Νά τους αφήσουμε κληρονομιά πατερική. Πνευματικές χαρές έχουμε· ουράνιες δεν έχουμε. Κάνουμε μιά χειροθεσία, μιά αγρυπνία, ψάλλουμε καί το «Δούλοι Κύριον...», κουνάμε καί τόν πολυέλαιο καί χαιρόμαστε.
Αλλά αυτές δέν είναι ουράνιες χαρές· είναι χαρές σαρκικές της καρδιάς, με τήν καλή έννοια. Ή ουράνια χαρά είναι κάτι το ανώτερο, πού δεν εκφράζεται. Όταν αρχίση κανείς νά γεύεται λιγάκι τά ουράνια, σκιρτάει ή καρδιά, παλαβώνει. Πρέπει νά ζήσουμε ουράνιες χαρές, γιά νά τις μεταδώσουμε στις επόμενες γενιές.
1. Λαυσαϊκό ή Λαυσαϊκή ιστορία: Βιογραφίες Αγίων ασκητών της Αιγύπτου καί της Παλαιστίνης. Το έργο συντάχθηκε πιθανόν κατά τά μέσα τοϋ 5ου αιώνα άπό τόν επίσκοπο Έλενοπόλεως της Βιθυνίας Παλλάδιο καί αφιερώθηκε άπό αυτόν στον Βυζαντινό Πατρίκιο Λαϋσο, άπό τόν όποιο πήρε καί το όνομα.
Έβρισκαν πράγματι πολεμοφόδια καί έβαζαν φωτιά στο μοναστήρι. Καί τελικά οί συμμορίτες πολλά μοναστήρια έτσι τά έκαψαν, γιατί φοβούνταν τά μοναστήρια. «Καί άθεο νά είναι τό καθεστώς, έλεγαν, αν υπάρχουν τά μοναστήρια, πάλι δέν θά κάνουμε τίποτε, οπότε ας τά κάψουμε». Καί τά έκαιγαν μέ αυτόν τον τρόπο.
Σήμερα μαγιά άπό τά μοναστήρια θά πάνε νά πάρουν. Αλλά, αν καί τά μοναστήρια είναι τραλαλά, τί θά πάρουν; Δέν θά βρουν προζύμι. Νά κοιτάξουμε νά κρατηθή λίγη μαγιά γιά τά δύσκολα χρόνια.
Τώρα έρχονται στά μοναστήρια γιά βοήθεια αυτοί πού πάνε στους μάγους κ.λπ. Αργότερα θά έχουμε ανθρώπους κουρασμένους από τήν αμαρτία. Καί νά τους στέλνης νά πιουν ή νά αμαρτήσουν, δέν θά πηγαίνουν.
Ό Θεός σ' αυτά τά δύσκολα χρόνια καλεί στον Μοναχισμό ανθρώπους μέ ατομικές προσκλήσεις. Αυτή η γενιά ξεκινάει γιά τον Μοναχισμό μέ τις καλύτερες προυποθέσεις, ξεκινάει μέ ιδανικά, καί ό διάβολος όλο αυτό τό υλικό τό αχρηστεύει.
Ή άλλη γενιά δέν θά είναι έτσι. Θά έρχωνται στά μοναστήρια καί πολλοί πού δέν θά είναι κατάλληλοι γιά τον Μοναχισμό. Θά είναι σέ τέτοια κατάσταση, πού θά αναγκάζωνται να γίνουν μοναχοί. Θά είναι κουρασμένοι και πληγωμένοι από τον κόσμο.
Ανδρόγυνα θά χωρίζουν, είτε με την ευλογία είτε χωρίς την ευλογία της Εκκλησίας, και θά πηγαίνουν στα μοναστήρια. Νέοι πού βαρέθηκαν την κοσμική ζωή θά πηγαίνουν στά μοναστήρια, άλλοι γιά νά σώσουν τήν ψυχή τους και άλλοι γιά νά βρουν λίγη ηρεμία.
Άλλοι πού θέλουν νά παντρευτούν, αλλά θά φοβούνται με τί άνθρωπο θά μπλέξουν, θά γίνωνται μοναχοί.
Δηλαδή στά επόμενα χρόνια μπορεί νά έρχωνται καί ψυχοπαθείς ή άλλοι πού θά διστάζουν νά δημιουργήσουν οικογένεια. «Τί θά βρω; τί θά κάνω; θά σκέφτωνται. Καλύτερα νά πάω νά γίνω μοναχός». Θά τον παίρνουν δηλαδή μερικοί σάν χουζούρι τον Μοναχισμό - τί προκοπή θά κάνουν, άλλο θέμα. Δεν θά έρχωνται μετανοιωμένοι άνθρωποι.
Θά είναι οι άνθρωποι σε τέτοια κατάσταση, πού θά αναγκάζωνται νά γίνουν μοναχοί. Δεν θά είναι αγνά τά ελατήρια τους. Αυτός είναι ό κίνδυνος. Όταν ένας ξεκινάη γιά τόν Μοναχισμό, είναι διαφορετικά. Αυτοί θά έχουν ανάγκη από πολλή βοήθεια, γιατί ό διάβολος, επειδή θά έχουν γευθή τις χαρές τοϋ κόσμου, θά τους πολεμήση σκληρά· ενώ εμάς δεν μας πολεμάει τόσο. Εμάς κοιτάζει νά μας εμπόδιση άπό τήν πνευματική εργασία καί νά μάς ρίξη στην ακηδία, ώστε νά μή βρουν πνευματική ζύμη οι επόμενοι.
Θέλω νά πώ με όλα αυτά ότι εμείς πρέπει νά κάνουμε τώρα προκοπή, γιά νά μπορέσουμε νά βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους.
Νά τους αφήσουμε κληρονομιά πατερική. Πνευματικές χαρές έχουμε· ουράνιες δεν έχουμε. Κάνουμε μιά χειροθεσία, μιά αγρυπνία, ψάλλουμε καί το «Δούλοι Κύριον...», κουνάμε καί τόν πολυέλαιο καί χαιρόμαστε.
Αλλά αυτές δέν είναι ουράνιες χαρές· είναι χαρές σαρκικές της καρδιάς, με τήν καλή έννοια. Ή ουράνια χαρά είναι κάτι το ανώτερο, πού δεν εκφράζεται. Όταν αρχίση κανείς νά γεύεται λιγάκι τά ουράνια, σκιρτάει ή καρδιά, παλαβώνει. Πρέπει νά ζήσουμε ουράνιες χαρές, γιά νά τις μεταδώσουμε στις επόμενες γενιές.
1. Λαυσαϊκό ή Λαυσαϊκή ιστορία: Βιογραφίες Αγίων ασκητών της Αιγύπτου καί της Παλαιστίνης. Το έργο συντάχθηκε πιθανόν κατά τά μέσα τοϋ 5ου αιώνα άπό τόν επίσκοπο Έλενοπόλεως της Βιθυνίας Παλλάδιο καί αφιερώθηκε άπό αυτόν στον Βυζαντινό Πατρίκιο Λαϋσο, άπό τόν όποιο πήρε καί το όνομα.
Απόσπασμα από τις σελίδες 336 -342 του βιβλίου:
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Β΄
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Β΄
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
