Η μάχη στο Μαντζικέρτ και η σημασία της

Του Νικόλαου Τσάγγα
Αντιεισαγγελέα Αρείου Πάγου

Το Μάντζικερτ είναι η καθοριστική στιγμή του Μεσαιωνικού Ελληνισμού. Είναι η στιγμή εκείνη κατά την οποία η παραπαίουσα, λόγω εσωτερικών κυρίως αντιθέσεων, Βυζαντινή Αυτοκρατορία υφίσταται μία άνευ προηγουμένου πανωλεθρία από τους Σελτζούκους Τούρκους, από την οποία δεν επρόκειτο να συνέλθει ποτέ. Είναι η στιγμή εκείνη όπου οι φιλότιμες πράγματι προσπάθειες του ιδεαλιστή Αυτοκράτορα Ρωμανού Δ' Διογένη καταρρέουν άδοξα εξαιτίας της προδοτικής, κατά κύριο λόγο, στάσεως της ιθύνουσας τάξης του Βυζαντίου, η οποία επειδή δεν ήθελε να υποστεί μείωση της οικονομικής της ισχύος, προκειμένου να αυξηθούν τα έσοδα του κράτους που θα του επέτρεπαν να ανορθώσει την στρατιωτική του ισχύ, η οποία είχε σοβαρά κλονισθεί, και να σωθεί έτσι από τον απειλούμενο όλεθρο, αντέδρασε υπονομεύοντας εκ των έσω την τεράστια προσπάθεια που κατέβαλλε ο Ρωμανός Δ' Διογένης προς αυτή την κατεύθυνση. 
 
Είναι η στιγμή εκείνη που το σιδερένιο χέρι του Βυζαντίου μένει παράλυτο από το τρομερό χτύπημα και δίνεται έτσι η δυνατότητα στους κεντροασιάτες νομάδες να εισχωρήσουν ανεμπόδιστα και να εγκατασταθούν μόνιμα πλέον στη μικρασιατική ενδοχώρα.
Είναι η στιγμή εκείνη που αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για το χιλιόχρονο Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος. Είναι η στιγμή εκείνη που ο ελληνικός κόσμος χάνει την οικουμενικότητα του και συρρικνώνεται στη βαλκανική του διάσταση. Κίνητρο για να γραφεί το βιβλίο αυτό ήταν η σφοδρή μου επιθυμία να
αποκαταστήσω την ιστορική μνήμη του άδολου πατριώτη Ρωμανού Δ' Διογένη, που τόσο βάναυσα και εντελώς άδικα έχει κακοποιηθεί απ' όλους σχεδόν τους ιστορικούς που ασχολήθηκαν με το ίδιο θέμα. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα του βιβλίου
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ:
Η παρακμή του Βυζαντινού Κράτους
Μάταιη προσπάθεια του Ρωμανού Δ' Διογένη να αποτρέψει την πτώση της Αυτοκρατορίας
ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ:
Μάντζικερτ: Η τρομερή μέρα
Το τραγικό τέλος του ήρωα και μάρτυρα Ρωμανού Δ΄ Διογένη
ΒΙΒΛΙΟ ΤΡΙΤΟ:
Τα επακόλουθα της μεγάλης καταστροφής
Τεράστια η ευθύνη των κυριάρχων τάξεων του Βυζαντίου για την απώλεια της Μικράς Ασίας
Οι Σταυροφορίες και οι δυσμενείς συνέπειες τους του Μεσαιωνικού Ελληνισμού
ΒΙΒΛΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ:
Δ' Σταυροφορία και ο αρχικός της στόχος
Αλλαγή στόχου και τα αίτια που την προκάλεσαν
Απόπειρα της Δύσεως να δορυφοποιήσει το Βυζάντιο
1204: Κατάλυση το Βυζαντινού κράτους
ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΜΠΤΟ:
Φραγγοκρατία
Λυσσαλέα αντίσταση του Μεσαιωνικού Ελληνισμού στους Φράγγους
1261: Ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως
Κολοβή ανασύσταση του Βυζαντίου
Ραγδαία προέλαση των Οθωμανών σε Ανατολή και Δύση
1453: Το τέλος
Πλημμυρά και Άμπωτη της οθωμανικής εφόδου στην Κεντρική Ευρώπη
Μια προφητεία