Του Μητροπολίτου Σύρου κ. Δωρόθεου Β'
Είναι ν` απορεί κανείς, και μάλιστα αν είναι της Ιστορίας μελετητής, πώς γίνεται και για κάθε εθνική καταστροφή, ή έστω δύσκολη στιγμή, πάντα κάποιος άλλος ευθύνεται και ουδέποτε εμείς.
Ένα ακόμα δείγμα της διαχρονικής εθνικής μας παθογένειας, πουμας εμποδίζει να διδαχθούμε από την Ιστορία, να αποκτήσουμε εθνική αυτοσυνειδησία και να διαφύγουμε από την αδράνειακαι την περί του παρόντος και του μέλλοντός μας αμεριμνησία. Βεβαίως, πρόκειται για μια άποψη αρκετά “βολική”, καθώς μας απαλλάσσει από την ευθύνη των πράξεων και των επιλογών μας, αλλά και ταυτόχρονα εθνικά επικίνδυνη, γιατί μας “αποκοιμίζει” ηθικά και πνευματικά και μας εμποδίζει να πάρουμε κάθε φορά μέτρα και στάση σωτηρίας υπεύθυνα και αποφασιστικά.
Ένα ακόμα δείγμα της διαχρονικής εθνικής μας παθογένειας, πουμας εμποδίζει να διδαχθούμε από την Ιστορία, να αποκτήσουμε εθνική αυτοσυνειδησία και να διαφύγουμε από την αδράνειακαι την περί του παρόντος και του μέλλοντός μας αμεριμνησία. Βεβαίως, πρόκειται για μια άποψη αρκετά “βολική”, καθώς μας απαλλάσσει από την ευθύνη των πράξεων και των επιλογών μας, αλλά και ταυτόχρονα εθνικά επικίνδυνη, γιατί μας “αποκοιμίζει” ηθικά και πνευματικά και μας εμποδίζει να πάρουμε κάθε φορά μέτρα και στάση σωτηρίας υπεύθυνα και αποφασιστικά.
 |
| ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΞΑΝΑ ΟΡΑΜΑ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ |
Πάντα, φροντίζαμε και (εφ)ευρίσκαμε ένα άλλοθι, μια Κερκόπορτα, από τα χέρια άλλων ανοιγμένη, από την οποία “μπαίναν στην πόλη οι οχτροί”, είτε αυτή ήταν η Βασιλεύουσα Πόλη του Κωνσταντίνου, είτε η Μικρασία του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού, είτε η περήφανη Ελλάδα του Ευρώ, της Γιουροβίζιον, του Πανευρωπαϊκού Ποδοσφαίρου και των Ολυμπιακών Αγώνων, που, όμως, σε λιγώτερα από δέκα χρόνια μετά κατάντησε “η παλιόψαθα των εθνών”....
Θα μπορούσε, όμως, και στα παραπάνω ν` αντιταχθεί η δύναμη και το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής, που κατόρθωνε μέσα από την καταστροφή να οδηγείται στην αναδημιουργία, ενσάρκωση του Φοίνικα, εκείνου του μυθικού πτηνού “που στη φωτιά ζυγώνει, καίγεται, στάχτη γίνεται και πάλι ξανανιώνει”.
Θα μπορούσε ν` αντιταχθεί και το αδούλωτο φρόνημα του Ελληνισμού, που δεν το έκαμψαν ούτε τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, ούτε ο καημός της προσφυγιάς!
Ξεχνάμε, όμως, συχνά ότι όλα αυτά δεν έγιναν αυτόματα και μαγικά, ούτε σε μια στιγμή, αλλά για να γυρίσει ο ήλιος χρειάστηκε δουλειά πολλή!
Αλλά, πάνω απ` όλα χρειάστηκαν ιδέες, οράματα και ιδανικά!
Ιδέες, οράματα και ιδανικά, που χαλύβδωναν την Ελληνική ψυχή και της έδιναν φτερά, της έδιναν τη δύναμη να πετάξει ψηλά, να ξεπεράσει τα σύννεφα τα σκοτεινά και να φωλιάσει σε μέρη φωτεινά. ;
Ιδέες, οράματα και ιδανικά, που “έτρεφαν” το λαό μας και “με το χαμόγελο στα χείλη” τον οδηγούσαν πάντοτε μπροστά, μέσα από τις στερήσεις, πείνα και μαύρη του θανάτου καταχνιά!
“Τούτες τις μέρες, που ο άνεμος μας κυνηγάει και τις καρδιές μας πνίγει το συρματόπλεγμα”, και “επί ποταμών Βαβυλώνος” θρηνούμε, πάλι Κερκόπορτες αναζητούμε, πάλι σε τρίτους τα λάθη μας και τις ευθύνες μας να επιρρίψουμε επιζητούμε...
Και τους έχουμε ήδη προσωποποιήσει, δαιμονοποιώντας κατά κύριο λόγο ένα μεγάλο Κράτος της Κεντρικής Ευρώπης και θεωρούμε ανθελληνικό ένα λαό, ο οποίος μελέτησε και θαύμασε όσο κανείς άλλος τον αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό,ο οποίος σπούδασε όσο κανείς άλλος την αρχαία Ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία, ο οποίος μιμήθηκε όσο κανείς άλλος την αρχαία Ελληνικη Τέχνη και ο οποίος, εν τέλει, απέδειξε ότι είχε το σθένος να αναγνωρίσει τα κατά της ανθρωπότητας εγκλήματά του και είχε τη δύναμη μέσα από τα συντρίμια της ήττας και της διαίρεσής του να επανακτήσει την αξιοπρέπειά του.
Και μεις, μπροστά στο χείλος του γκρεμού και πάλι συνομωσιολογούμε, διχογνωμούμε, ο ένας τον άλλο υποβλέπουμε, για το διπλανό μας αδιαφορούμε, το ατομικό συμφέρον μας και μόνο προωθούμε, χωρίς πυξίδα πελαγοδρομούμε, “δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!”
Κάποιο θαύμα, που θα μας βγάλει από τα αδιέξοδα, που θα ξαναφέρει το χαμόγελο στα πρόσωπά μας, την αισιοδοξία στην καρδιά μας και θα ζωντανέψει τα όνειρά μας...
Αλλά, το θαύμα, κάθε θαύμα, προϋποθέτει και την προσωπικη μας θέληση και πίστη! Την ίδια θέληση και πίστη, που ζητούσε ο Χριστός κάθε φορά πριν εκδηλώσει τη θεϊκή του παντοδυναμία!
Η Ιστορία σήμερα μας προκαλεί και μας προσκαλεί με τα λόγια του Χριστού: “Θέλεις υγιής γενέσθαι”;
Αλλά, για να ακούσουμε το “ίδε, υγιής γέγονας” πρέπει πρωτύτερα να μας αφεθούν οι αμαρτίες...
Και οι αμαρτίες μας είναι πολλές...
Η κυριώτερη; Ότι δεν έχουμε πια “μια ιδέα στεγανή που να μη μπάζει κρύο”, ότι στερέψαμε από ιδέες, ότι αφυδατωθήκαμε από οράματα, ότι αποστεωθήκαμε από ιδανικά!
Δεν έχουμε, και δυστυχώς φροντίσαμε πολλοί γι`αυτό, δεν έχουμε ένα κοινό στόχο, που να μας ενώνει και τις όποιες διαφορές μας να γεφυρώνει!
Γι` αυτό και τούτη η δύσκολη εποχή είναι η πιό επικίνδυνη απ` όλες! Δεν διακυβεύεται μόνο η οικονομική και συνακόλουθα η εθνική μας ανεξαρτησία, αλλά η ίδια η εθνική μας υπόσταση.
Και άλλοτε ο Ελληνισμός τα είχε χάσει όλα! Αλλά, δεν είχε χάσει την ψυχή του!
Ζώντας στην εποχή των μνημονίων, μέσα σ` όλα ας προσθέσουμε και ένα άλλο μνημόνιο, που θα καταργήσει όλα τα άλλα:
Το μνημόνιο της εθνικής μας μνήμης και αυτοσυνειδησίας!
Θα μπορούσε, όμως, και στα παραπάνω ν` αντιταχθεί η δύναμη και το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής, που κατόρθωνε μέσα από την καταστροφή να οδηγείται στην αναδημιουργία, ενσάρκωση του Φοίνικα, εκείνου του μυθικού πτηνού “που στη φωτιά ζυγώνει, καίγεται, στάχτη γίνεται και πάλι ξανανιώνει”.
Θα μπορούσε ν` αντιταχθεί και το αδούλωτο φρόνημα του Ελληνισμού, που δεν το έκαμψαν ούτε τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, ούτε ο καημός της προσφυγιάς!
Ξεχνάμε, όμως, συχνά ότι όλα αυτά δεν έγιναν αυτόματα και μαγικά, ούτε σε μια στιγμή, αλλά για να γυρίσει ο ήλιος χρειάστηκε δουλειά πολλή!
Αλλά, πάνω απ` όλα χρειάστηκαν ιδέες, οράματα και ιδανικά!
Ιδέες, οράματα και ιδανικά, που χαλύβδωναν την Ελληνική ψυχή και της έδιναν φτερά, της έδιναν τη δύναμη να πετάξει ψηλά, να ξεπεράσει τα σύννεφα τα σκοτεινά και να φωλιάσει σε μέρη φωτεινά. ;
Ιδέες, οράματα και ιδανικά, που “έτρεφαν” το λαό μας και “με το χαμόγελο στα χείλη” τον οδηγούσαν πάντοτε μπροστά, μέσα από τις στερήσεις, πείνα και μαύρη του θανάτου καταχνιά!
“Τούτες τις μέρες, που ο άνεμος μας κυνηγάει και τις καρδιές μας πνίγει το συρματόπλεγμα”, και “επί ποταμών Βαβυλώνος” θρηνούμε, πάλι Κερκόπορτες αναζητούμε, πάλι σε τρίτους τα λάθη μας και τις ευθύνες μας να επιρρίψουμε επιζητούμε...
Και τους έχουμε ήδη προσωποποιήσει, δαιμονοποιώντας κατά κύριο λόγο ένα μεγάλο Κράτος της Κεντρικής Ευρώπης και θεωρούμε ανθελληνικό ένα λαό, ο οποίος μελέτησε και θαύμασε όσο κανείς άλλος τον αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό,ο οποίος σπούδασε όσο κανείς άλλος την αρχαία Ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία, ο οποίος μιμήθηκε όσο κανείς άλλος την αρχαία Ελληνικη Τέχνη και ο οποίος, εν τέλει, απέδειξε ότι είχε το σθένος να αναγνωρίσει τα κατά της ανθρωπότητας εγκλήματά του και είχε τη δύναμη μέσα από τα συντρίμια της ήττας και της διαίρεσής του να επανακτήσει την αξιοπρέπειά του.
Και μεις, μπροστά στο χείλος του γκρεμού και πάλι συνομωσιολογούμε, διχογνωμούμε, ο ένας τον άλλο υποβλέπουμε, για το διπλανό μας αδιαφορούμε, το ατομικό συμφέρον μας και μόνο προωθούμε, χωρίς πυξίδα πελαγοδρομούμε, “δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!”
Κάποιο θαύμα, που θα μας βγάλει από τα αδιέξοδα, που θα ξαναφέρει το χαμόγελο στα πρόσωπά μας, την αισιοδοξία στην καρδιά μας και θα ζωντανέψει τα όνειρά μας...
Αλλά, το θαύμα, κάθε θαύμα, προϋποθέτει και την προσωπικη μας θέληση και πίστη! Την ίδια θέληση και πίστη, που ζητούσε ο Χριστός κάθε φορά πριν εκδηλώσει τη θεϊκή του παντοδυναμία!
Η Ιστορία σήμερα μας προκαλεί και μας προσκαλεί με τα λόγια του Χριστού: “Θέλεις υγιής γενέσθαι”;
Αλλά, για να ακούσουμε το “ίδε, υγιής γέγονας” πρέπει πρωτύτερα να μας αφεθούν οι αμαρτίες...
Και οι αμαρτίες μας είναι πολλές...
Η κυριώτερη; Ότι δεν έχουμε πια “μια ιδέα στεγανή που να μη μπάζει κρύο”, ότι στερέψαμε από ιδέες, ότι αφυδατωθήκαμε από οράματα, ότι αποστεωθήκαμε από ιδανικά!
Δεν έχουμε, και δυστυχώς φροντίσαμε πολλοί γι`αυτό, δεν έχουμε ένα κοινό στόχο, που να μας ενώνει και τις όποιες διαφορές μας να γεφυρώνει!
Γι` αυτό και τούτη η δύσκολη εποχή είναι η πιό επικίνδυνη απ` όλες! Δεν διακυβεύεται μόνο η οικονομική και συνακόλουθα η εθνική μας ανεξαρτησία, αλλά η ίδια η εθνική μας υπόσταση.
Και άλλοτε ο Ελληνισμός τα είχε χάσει όλα! Αλλά, δεν είχε χάσει την ψυχή του!
Ζώντας στην εποχή των μνημονίων, μέσα σ` όλα ας προσθέσουμε και ένα άλλο μνημόνιο, που θα καταργήσει όλα τα άλλα:
Το μνημόνιο της εθνικής μας μνήμης και αυτοσυνειδησίας!
